جدا کردن گاو :

 زمانی که علائم گوساله‌زایی ظاهر شد، گاو را باید به باکس تمیز و راحت انتقال داد. قبل از آن باکس باید ضدعفونی شده باشد. در فصول غیربارانی سال (مساعد) گوساله‌زایی در مراتعی پوشیده از علف (زمین باز) که خشک باشد نیز امکان‌پذیر است. محیط تمیز از ایجاد عفونت‌های رحمی گاو و همچنین از بیماری گوساله تازه متولدشده جلوگیری می‌کند، مخصوصا عفونت ناف بعد از این که کیسه آب (آمینون) ظاهر شد، به طور طبیعی زایمان طی شش ساعت رخ خواهد داد. در مورد تلیسه‌ها که برای اولین دفعه می‌زایند این زمان بیشتر طول می‌کشد. بعد از این که دست‌های گوساله ظاهر شد خروج گوساله به طور طبیعی حدود یک ساعت بعد انجام می‌شود. حتما باید در طی این مدت گاو را زیر نظر داشته باشید ولی آن را تنها بگذارید تا زمانی که واقعا به کمک نیاز داشته باشد. برای کمک کردن به آن یک طناب به دور دست‌های جلوی گوساله بالای مچ حلقه کنید و به طرف پایین آن را بکشید نه به طرف بیرون (یعنی جهت کشیدن باید به طرف پایین باشد) و تنها زمانی عمل کشیدن را انجام دهید که گاو نیز در حال زور زدن است. به علاوه تنها زمانی مجاز به کشیدن هستید که گوساله در وضعیت طبیعی قرار داشته باشد. یعنی دست‌ها به طرف جلو و سر نیز به سمت جلو باشد. یک علامت عمومی برای وضعیت نامناسب گوساله زمانی است که تنها یک دست یا یکی از پاهای عقب، از فرج گاو خارج شده باشد. یا این که بیش از 12 ساعت گاو بدون نتیجه زور زده باشد که همگی علائم زایش غیرطبیعی است که حدود 5% کل زایش‌ها را شامل می‌شود. در این حالت دامپزشک را خبر کنید و از افراد ماهری که ممکن است قادر به چرخاندن و درست کردن وضعیت نادرست گوساله هستند کمک بگیرید. ولی صاحبان گله فهمیده می‌دانند که در اینگونه مواقع نیاز به کمک دامپزشک است. مثال‌های دیگری از مشکلات زایش زمانی است که گوساله خیلی بزرگ است و نتواند از سوراخ لگن عبور کند. اگر ساق‌های گوساله هنگام خروج از فرج به صورت ضربدری قرار گرفته باشد یا اگر سر تمایل به برگشتن به عقب دارد زمانی که می‌خواهد از سوراخ لگن عبور کند گوساله خیلی بزرگ است. بعضی از وضعیت‌های غیرطبیعی زایش یا یک گوساله بسیار درشت ممکن است به عمل سزارین نیاز داشته باشد.

مراقبت از گوساله

همیشه مشکلات تنفسی را در گوساله‌های تازه متولدشده زیر نظر داشته باشید. تحریک کردن داخل سوراخ بینی گوساله با یک تکه کاه به تحرک تنفس کمک می‌کند. با فشردن و برداشتن فشار به طور متوالی بر روی قفسه سینه نیز می‌توان به تنفس کمک کرد. خیلی وقت‌ها، گوساله درست قبل از تولید اولین تنفس را انجام می‌دهد و مخاط موجود در مجاری تنفسی خود را به داخل می‌کشد. با دو انگشت مجاری بینی و دهان گوساله را تمیز کنید و سر گوساله را برای چند لحظه پایین نگه دارید. اگر گوساله از عقب به دنیا آمده باشد، گوساله را با پاهای عقب‌اش بلند کنید و به مدت 10-15 ثانیه آویزان نگه دارید تا مخاط اضافی که گوساله در وضعیت خاص زایش بلعیده است خارج شود. ولی گوساله را بیش از این مدت در این وضعیت قرار ندهید. زیرا فضار محوطه بطنی بر روی دیافراگم مانع از تنفس می‌شود. بیشتر این مخاط از مجاری گوارش خارج می‌شود تا از مجاری تنفسی. بلافاصله بعد از تولد ناف گوساله را با محلول اشباع یددار (محلول ضدعفونی یددار) به صورت آغشته کردن (dipping) یا اسپری کردن ضدعفونی کنید. نظریه‌ای است که بیان شده، روز بعد تولد هم مجددا ناف را ضدعفونی کنیم. در این زمان هر گونه غیرطبیعی بودن گوساله را چک کنید مثلا غیرطبیعی بودن نوک پستان‌ها، فتق ناف و یا شکاف در کام دهان (سقف دهان). یا گوساله باید تمایل به خوردن و نوشیدن داشته باشد. فک‌های گوساله باید بر روی هم منطبق باشد نه فک بالا جلوتر و نه فک پایین جلوتر. شما ممکن است تمایل داشته باشید گوساله را از مادرش جدا کنید ولی این کار باید بعد از یک تا 2 ساعت که گاو کاملا گوساله را خشک کرد، صورت گیرد. این کار شانس سرپا ایستادن گوساله را بیشتر می‌کند. ولی بیش از آن امکان انتقال آلودگی از دام بالغ به گوساله یا تغذیه بیش از حد شیر (ماک) از مادر وجود دارد.

                                                                                              ادامه دارد           

                                                                       "گروه تحقیق و توسعه خوراک دام خراسان "