به نام خدا
"ماهنامه کارخانه خوراک دام خراسان "
اسفند 90 ( شماره 6 )
مواد مغذی موجود درکنسانتره واهمیت آن درتولید و تامین سلامتی دام :
1 - پروتئین ها
2- کربوهیدرات ها (نشاسته وقند )
3- چربی ها
4- موادمعدنی
5- ویتامین ها
درشماره قبل در مورد پروتئین ها مطالبی ارائه گردید دراین شماره دررابطه با نقش کربوهیدراتها در تغذیه دام و ومنابع مهم آن نکاتی شرح داده خواهد شد.
کربوهیدراتها : یا مواد انرژی زا موادی هستند که انرژی مورد نیازدام را تامین کرده واین انرژی صرف تامین فعالیتهای حیاتی مختلف بدن دام می شود.مثلا دام برای حرکت ، خوردن وسایرفعالیت های روزانه ، به انرژی نیازدارد.موادی مانند غلات، ملاس وتفاله چغندر دارای انرژی زیادی هستند.
خوراکهای انرژی زا یا کربوهیدراته به خوراکهایی گفته می شود که حاوی کمتراز 20درصدپروتئین وکمتراز18درصد فیبر خام باشند.
غلات وفرآورده های فرعی آنها قسمت اعظم این گونه خوراکها را تشکیل میدهند.
روغنها ،چربی ها ، میوه ها ، خشکبار، ریشه ها وخوراکهایی چون ملاس از منابع غذایی عالی انرژی زا محسوب می شوند.
غلات ازنظرانرژی غنی هستند .الیاف خام آنها کم است ومیزان پروتئین خام آنها در مقایسه با دانه ای روغنی ودیگر خوراکهای متراکم ازته کم است.
غلات ازنظر فسفر متوسط وازنظر کلسیم بسیار فقیرند.
به غیراز ذرت زرد ازنظر ویتامین آ فقیرند وویتامین D کمی دارند.
ارزش انرژی زایی ذرت 100 فرض میشود وبقیه غلات با آن سنجیده می شوند.
اگرچه غلات خوراکهای بسیارپرانرژی، سهل الهضم ومشهوری هستند، ولی گاهی اوقات با مصرف زیاد آنها مشکلاتی بروز میکند.این مشکلات به شرح ذیل می باشد.
1- دردامهای نشخوارکننده ، جیره های پرانرژِ ی با کنسانتره زیادسبب اختلالات گوارشی از جمله اسیدوزشکمبه می شود.
2- بعضی غلات باید قبل ازتغذیه عمل آوری شوند. به طور مثال ، دامهای خیلی جوان یا خیلی پیر که نمی توانند غلات را بجوند، باید با غلات آسیاب شده یا غلتک زده تغذیه شوند.
3- محتوای کلسیم غلات بسیارکم وفسفرآنها متوسط است. بنابراین نسبت کلسیم به فسفر درغلات مطلوب نیست.
هضم کربوهیدراتها :
ساختمان وفیزیولوژی دستگاه گوارش حیوانات یک معده ای با حیوانات نشخوارکننده کاملا متفاوت است وبه همین دلیل هضم هیدراتهای کربن در آنها نیزبایکدیگر اختلاف دارند. باکتریهای موجود درشکمبه نشخوارکنندگان ،قسمت زیادی از کربوهیدراتهای موجود درغذا را به اسیدهای چرب فرار، متان ودی اکسیدکربن تبدیل میکنند.
اسیدهای چرب فرارعمده شامل اسیداستیک (50تا 70درصد) ،اسیدپروپیونیک (20تا 30درصد) واسیدبوتیریک (10تا 15 درصد ) هستند.
اسید استیک عامل اصلی تعیین کننده تولید شیر ودرصدچربی آن می باشد.
اسید پروپیونیک در تولید کل مواد جامد شیر نقش بسزایی دارد.
اسید بوتیریک تولید شده درشکمبه ، برای تشکیل چربی شیر مورداستفاده قرار می گیرد.
نسبت اسیدهای چرب فرار موجود درشکمبه به نوع جیره غذایی بستگی دارد. اگر مقدارمواد متراکم درجیره زیاد شود، میزان اسید استیک کاهش واسید پروپیونیک افزایش می یابد.
" ادامه دارد"
واحد تحقیق و توسعه کارخانه خوراک دام خراسان
|