مدیریت واحدهای دامداری در زمستان: كاهش درجه حرارت محيط در فصل زمستان، خود عاملي براي نامساعد شدن شرايط محيطي جهت پرورش دام و طيور است. ماهيت سرما دوست بودن غالب ويروس ها و كاهش قدرت سيستم ايمني در بدن دام و طيور به واسطه استرس ناشي از كاهش درجه حرارت، افت ارزش مواد غذايي، زمينه مساعدي را جهت نفوذ عوامل بيماري زا به وجود مي آورد و كپك زدگي مواد اوليه خوراك به دليل افزايش رطوبت محيط نيز در اين خصوص اثرات زيان باري را به سيستم هاي پرورشي دام و طيور وارد مي كند و سالانه مبالغ هنگفتي از سرمايه توليدكنندگان، صرف هزينه هاي درماني و پيشگيري اين امراض مي شود. رطوبت بالاي محيط زمينه ساز رشد قارچ ها بر روي مواد خوراكي از قبيل ذرت، سويا و... مي شود و علاوه بر افت كيفي اين اقلام، رشد كپك ها باعث افزايش سموم قارچي در مواد خوراكي مي شود . عملكرد اين سموم در بدن دام و طيور ضمن كاهش قدرت عمومي و سيستم ايمني بدن، باعث كاهش توليد، افزايش تلفات و بروز بيماري هاي مختلف در آنها مي گردد. تغيير ناگهاني رژيم غذايي دام ها در اين فصل منجر به بروز عوارض گوارشي و حتي مرگ و مير در دام ها و به ويژه گوسفند مي شود. عوارض تنفسي در اين فصول در دام هاي سبك بيشتر از دام هاي سنگين است كه به دليل تراكم بالا و تجمع آنها در آغل هايي كه غالبا غير اصولي و با تهويه ناقص هستند، مي باشد. مصرف آب سرد در تمام دام ها علاوه بر اختلالات گوارشي و بر هم زدن توازن اكولوژيكي شكمبه با انقباضات عضلاني ناشي از مصرف آب سرد كه در داخل حفره شكمي دام اتفاق مي افتد، مي تواند باعث سقط جنين شود. افت كيفيت مواد خوراكي تغذيه دام و طيور در فصل زمستان بروز عوارض متابوليكي در اين فصل را افزايش مي دهد. نکا ت کاربردی در مدیریت واحدهای دامداری در زمستان : - مكان هاي دامداري و نگهداري دام در زمستان به گونه اي پيش بيني گردد كه در صورت بروز برف و بوران و كولاك امكان دسترسي به محل هاي دامداري وجود داشته باشد. - قبل از بروز هر گونه مشكل از نظر سرما و كولاك، سوخت وسايل گرما زا باید در محل دامداري پيش بيني شود. - محل هاي دامداري را به گونه اي طراحي گردد که در زمستان آفتاب گير بوده و كوران نداشته باشد. - از آن جايي كه خيس بودن كف دامداري تاثير بسيار سوئي بر سلامت دام ها دارد لذا بايد بستر دامداري همیشه خشك نگه داشته شود. - تاسيسات آب به گونه اي طراحي و احداث شود تا در صورت بروز سرما و يخ بندان از وارد شدن خسارت يا تركيدگي لوله و يخ بستن مخازن آب جلوگيري شود. - با توجه به اين كه اواسط زمستان فصل زايش دام هاي سبك است پيش بيني لازم براي مهيا كردن محل زايش دام ها و گرم نگه داشتن بره و بزغاله ها انجام شود. - در زمستان با محدود شدن منابع غذايي در طبيعت امكان حمله وحوش به دام ها بيشتر است لذا حفظ و حراست از دام ها با احداث اماكن دامي مناسب ضروري تر است. - بام اماكن دامي سنتي نياز به ايزوله دارد لذا قبل از فصل بارندگي نسبت به بهسازي و نوسازي اماكن دامي و ايزوله سقف دامداري ها اقدام شود تا بارش برف و باران موجب تخريب اماكن دامي نشود. - تهويه و خشك بودن بستر و آفتاب گيري محل دامداري از شرايط لازم براي سلامت دام محسوب مي شود بنابراين بايد به اين موارد توجه شود. - دامنه حرارتي مناسب براي آسايش دام ها(گوسفند) ٢٠-٥ درجه سانتي گراد است لذا حرارت دامداري ها نبايد از دماي مذكور كمتر باشد. - دماي آب آشاميدني دام ها در سلامت دام بسيار مهم است و نبايد كمتر از ٤ درجه سانتي گراد باشد. - فضاي لازم براي نگهداري دام ها در حفظ سلامتي دام، افزايش بازدهي و اعلام مديريت بسيار مهم است فضاي مناسب براي نگهداري هر راس گوسفند يك متر مربع و گاو شيري ٦ متر مربع است كمتر از اين ميزان باعث صدمه ديدن دام به ويژه دام ها آبستن مي شود و تغذيه دام ها در فضاهاي تنگ با اشكال مواجه مي شود و چنان چه فضا بيشتر از حد معمول و لازم باشد باعث تحرك زياد دام و پرت انرژي مي شود. رطوبت قابل قبول در واحدهاي دامداري ٧٥-٥٠درصد است كمتر از اين مقدار باعث ايجاد گرد و غبار و آسيب به دستگاه تنفسي و فضاي بيش از حد نيز باعث بروز اشكال در بستر و فضاي دامداري مي شود لذا در زمستان با كنترل تهويه بايد رطوبت را در حد قابل قبول حفظ كرد. - تغذیه مناسب و تامین انرژی موردنیاز دام با افزایش غلات باعث می شود دام ازاثرات سوء تنش سرمایی در امان بماند. گروه تحقیق و توسعه کار خانه خوراک دام خراسان |