کنجاله  آفتابگردان یک محصول فرعی از صنعت تولید روغن است .  واز روغن کشی بذر یا تخم آفتابگردان ، با پوسته یا بدون پوسته ، به دست می آید . روغن دانه های آفتابگردان با روش مکانیکی و یا با استفاده از حلال استخراج می شود .میزان پروتئین خام ، الیاف خام و بعضی ترکیبات دیگر آن برحسب روش روغن کشی و مخلوط بودن یا نبودن پوسته بذر با مغز آن متغییر است اگر برای روغن گیری از دانه های آفتاب گردان فاقد پوست دانه استفاده شود ، مقدار فیبر کنجاله حاصله ، به مقدار زیادی کاهش می یابد.که نسبت به روش استخراج روغن متفاوت است. درروش استفاده از فشار مکانیکی ، میزان فیبر کنجاله فاقد پوست دانه ، 13 درصد خواهد بود.حال انکه در روش استخراج با حلال ، این مقدار 18 در صد می باشد .

کنجاله آفتابگردان حاوی سطوح خوبی از پروتئین بوده ، ومقدار لیزین آن نسبت به سویا کمتر و متیونین آن دوبرابر است .میزان الیاف آن بالاست واگر منشا این الیاف از پوسته دانه باشد ، قابلیت هضم آن کاهش می یابد. پروتیین موجود در کنجاله‌ها، از پروتیین موجود در دانه تامین می‌شود زیرا پوشش دانه پروتیین ناچیزی دارد (حدود 3/5 درصد) بنابراین وجود درصدهای مختلف از پوشش دانه در کنجاله آفتابگردان، باعث رقیق شدن پروتیین آن می‌شود.
روغن آفتابگردان حدوداً 3 هزار و 651 کیلوکالری انرژی قابل متابولیسم در هر پوند دارد که این مقدار برابر 29/15 مگاژول یا 8049 کیلوکالری انرژی قابل متابولیسمی در هر کیلوگرم می‌باشد. بنابراین واضح است که انرژی قابل متابولیسم موجود در کنجاله آفتابگردان به سطح روغن موجود در آن بستگی دارد.
به عنوان مثال، یک نمونه از کنجاله آفتابگردان با 1/5 درصد روغن، حدوداً 746 کیلوکالری انرژی قابل متابولیسم در هر پوند دارد (برابر MJ12/3 یا 1642 کیلوکالری در هر کیلوگرم) در حالیکه نمونه دیگری از این ماده با پروتیین و فیبر مشابه و دارای 14 درصد روغن، انرژی برابر 1201 کیلوکالری در هر پوند خواهد داشت (03/5 یا 2648 کیلوکالری انرژی قابل متابولیسم در هر کیلوگرم(

به نظر می‌رسد که کنجاله آفتابگردان در جیره‌های پلت به خوبی استفاده می‌شود زیرا در جیره‌هایی که به شکل پلت درمی‌آیند فیبر فشرده می‌شود، در حالیکه در جیره‌های آردی، فیبر باعث حجیم شدن جیره و باعث افزایش مصرف غذا می‌شود.

 تا کنون هیچ گونه ماده سمی دراین کنجاله تشخیص داده نشده است .اما درصورت خرد شدن زیاد ، ماهیت گرد وخاکی پیدا می کند. 

 

.

 گروه تحقیق و توسعه کارخانه خوراک دام خراسان .